Tips om om te gaan met een kind dat (soms eens) moeilijk eet

Een kind dat zijn neus ophaalt wanneer er broccoli of spruitjes op het menu staan, dat de drama queen uithangt omdat er vis op z’n bord ligt en niet de worst waarnaar hij zo verlangde, of dat resoluut weigert te eten omdat het niet in zijn kraam past… Iedere peuter- of kleuterouder maakt dit wel eens mee - en anders: lucky you! Met Emil valt dat goed mee, hij is een goede en vrij makkelijke eter. Toch is het ook bij ons soms moeilijk aan tafel. Gelukkig heb ik een aantal slimme tips & tricks om met ‘dramatisch geladen eetmomenten’ om te gaan!

Emil wordt 5 in februari en ik kan eigenlijk niet klagen want hij is een goede eter, altijd al geweest. Ik liet hem daar vorig jaar al eens zelf over vertellen. We kunnen met hem uit eten gaan zonder dat we nadien het etablissement moeten verlaten met het schaamrood op de wangen. En thuis zijn de moeilijke eetmomenten geen dagelijkse koek, zelfs geen wekelijkse. Maar hij is natuurlijk een kind en het is hier niet altijd rozengeur en maneschijn. Dus ja, ook mijn Miely durft zich al eens ‘van zijn schoonste kant’ te laten zien tijdens het eten, vooral op vlak van groenten want hij is dol op fruit, geen grote snoeper én drinkt het liefst water en melk.

Hoe ik daarmee omga? Ik deel met plezier mijn tips! Misschien heb je er zelf ook wat aan als mama, papa, oma, opa, meme, pepe, tante, nonkel, babysitter…

Ik blijf rustig.

Dat heb ik moeten leren want vroeger, bij de eerste tekenen van ‘opstandig gedrag’, verloor ik snel mijn geduld. Ik heb inmiddels geleerd dat dreigen, uitvliegen en roepen zinloos is en dat ik de situatie zo alleen erger maak. Wanneer Emil begint te jammeren over iets wat hij ‘zogezegd’ niet lust, negeer ik het. Ik begin dan over iets anders of ik maak een flauwe mop waar hij sowieso mee moet lachen (er zijn nog zekerheden in het leven). Vaak gaat het gezaag vanzelf over als hij ziet dat ik er niet op inga. En anders blijf ik kalm want eten mag geen stressmoment worden. Huilbuien tijdens de maaltijd met verslikkingen en soms overgeven als gevolg: been there, done that en ik probeer dat ten allen tijde te vermijden.

Dreigen met een straf doe ik niet maar ik chanteer hem soms een beetje.

In volle Sinterklaasperiode durf ik al eens zeggen dat Sinterklaas het wel zal te weten komen, als hij zijn bord niet flink leeg eet… Dat helpt en ik vind dat ik dat mag als mama! Of als er leuke plannen op de agenda staan (bv. een uitstap, logeerpartijtje) gooi ik dat ook al eens mee in ‘de strijd’. Ik let er wel op dat het geen ‘machtsstrijd’ wordt en dat de sfeer leuk blijft, al is dat soms moeilijk.

Ik compenseer niet. 

Wil meneer zijn bord niet leeg eten, dan krijgt hij niks in de plaats en al zeker geen dessert (maar wij zijn eigenlijk geen dessert-eters) of een tussendoortje na een uur. Vroeger was ik bang dat ‘het arm schaapke’ honger zou lijden maar ik weet intussen dat dat niet zo is. Een kind kan eventjes zonder eten en zo leert hij dat hij moet eten ‘wat de pot schaft’. Het lijkt hard maar ik heb dat zinnetje als kind ook vaak te horen gekregen en ik ben er mijn mama dankbaar voor want zo heb ik alles (of toch bijna) leren eten.

Positief zijn is de boodschap!

Als het goed is, mag het ook gezegd worden. Wanneer Emil zijn bord leeg is, ‘beloon’ ik hem door te zeggen dat dat flink is. Ik prijs hem niet de hemel in maar ik merk dat hij ‘geniet’ van een positieve opmerking en een schouderklopje. Ik doe dat zowel bij zijn lievelingsgerechten (spaghetti, pizza, appelmoes, worst, frietjes & co) als bij minder favo meals à la broccoli, vis, spruitjes, champignons… Ik maak geen onderscheid zodat hij zelf op den duur ook geen onderscheid meer maakt tussen eten dat hij wel en niet graag lust.

Ik geef zelf het goede voorbeeld.

Ik eet graag gezond en Emil ziet mij veel groenten, fruit, granen, volkoren producten etc. eten. Ik snoep nauwelijks en dat zal wel een invloed hebben op hem want hij is geen snoepkous (bv. afgelopen zondag tijdens de aankomst van de Sint in Gent verzamelden we een tas vol snoep maar hij heeft er maar eentje van gegeten, the chase is better than the catch). Pas op, ik ben niet extreem. Gezond eten is mijn keuze, mijn levensstijl. Ik eet geen vlees, vermijd lactose en eet hoofdzakelijk plantaardig omdat ik me daar goed bij voel en het lekker vind. Maar Emil heeft een ‘normaal’ eetpatroon. Wil hij later veggie eten, dan mag hij daar zelf voor kiezen. Nu vind ik het belangrijk dat hij goed, lekker en gezond eet en alle voedingsstoffen binnen krijgt die hij nodig heeft om groot en sterk te worden. Dat zeg ik hem trouwens ook, dat hij goed moet eten om een sterke jongen te worden zodat hij goed voor de meisjes en zijn mama kan zorgen. Dat motiveert hem, ’t is een echte vent op dat vlak 😊

Ik probeer zo veel mogelijk samen te eten met Emil.

Op dat vlak kan ik zeker beter doen. Emil eet ’s middags op school boterhammen met soep en ’s avonds warm. Ik laat hem eten wanneer hij thuiskomt na de opvang rond 18u. Pieterjan en ik eten om 19u30 à 20u, wanneer Emil in bed ligt (meestal is PJ nog niet thuis om 18u of gaat er één van ons sporten na het werk). Dat is een gewoonte van toen we nog ‘kinderloos’ waren en toen Emil baby was en toch nog niet mee at met ons. Ik denk erover om die ‘routine’ aan te passen. Want ik merk dat Emil beter en liever eet als we samen eten, bv. in het weekend want dan proberen we wél alle maaltijden samen te eten. Het is ook gewoon gezellig, een gelegenheid om wat te praten.

We eten op vaste tijdstippen.

Wie mij kent, weet dat ik hou van structuur en regelmaat, ook op vlak van eten. Voor een kind is dat belangrijk. Net zoals ik, eet Emil zijn maaltijden altijd rond hetzelfde uur. Zo voorkom ik dat hij uitgehongerd aan tafel verschijnt of veel tussendoortjes eet, waardoor hij weinig eet tijdens de maaltijd en het nodig vindt om ‘show te verkopen’ aan tafel. Ik kondig een paar minuten van tevoren aan wanneer we gaan eten, zodat hij weet dat hij gaat moeten stoppen met spelen of tv-kijken. Dat helpt echt wel!

Ik zorg voor een rustige omgeving tijdens het eten.

De radio mag natuurlijk spelen want die zorgt voor extra sfeer. Maar de televisie gaat uit want anders is Emil afgeleid en eet hij niet veel of tergend traag. Ofwel zegt hij snel dat hij genoeg heeft (terwijl het eigenlijk niet zo is) omdat hij dan weer tv kan gaan kijken. Pas op, ik ben ook ‘maar een moeder’ en het gebeurt dat Emil zijn boterham voor de televisie eet, bijvoorbeeld ’s avonds in het weekend. Maar ik weet dat hij zijn boterhammen sowieso opeet, daar is hij dol op. Hij weet goed dat stuutjes smikkelen aan de salontafel een uitzondering is waarvan hij moet genieten, en dat warm eten voor de tv gewoon niét aan de orde is (al was het maar om onze parket te beschermen, haha).

Ik betrek hem bij het eten.

Samen koken vind ik een uitdaging en vaak duurt het dubbel zo lang, ik heb daar het geduld niet voor… Maar in het weekend laat ik Emil soms helpen met het snijden van groenten of fruit. Ik merk dat hij er dan met des te meer smaak van eet. Samen een smoothie maken (én serveren in een toffe beker met rietje) helpt om hem veel fruit te laten eten. En als ik wortels in de spiralizer draai, heeft hij ook zijn dosis wortels voor een paar dagen binnen… Als we samen om boodschappen gaan, laat ik hem soms kiezen welk fruit of welke groenten hij wil eten. Wat hij zelf kiest, vindt hij per definitie lekkerder. Als hij natuurlijk altijd wortels kiest, dan grijp ik in want zo werkt het natuurlijk niet 😉

Ik ben geen crea-mama...

... die de mooiste lunchboxes maakt of figuurtjes in het eten voorziet. Ik probeer dat zelfs niet want het zit gewoon niet in mij, ik heb andere talenten 😉 Ik heb wel een paar leuke kookboeken die me helpen om originele kindergerechten op tafel te zetten, en daar maak ik af en toe eens iets uit (bv. Koken is kinderspel).Wij maken hier ook vaak zelf pizza en PJ is een getalenteerd pizzakunstenaar. Hij maakt Emils pizza altijd in een leuke vorm: een olifant, een walvis of een huis zoals op de foto hieronder. Het spreekt voor zich dat er van zo’n kunstige, overheerlijke pizza geen kruimel blijft liggen. En zelfgemaakte pizza is een pak gezonder dan de diepvriesversie!

Wie niet creatief is, moet slim zijn. 

Emil eet supergraag spaghetti (welk kind eigenlijk niét?) en dus ‘profiteer’ ik daarvan om de saus vol groenten te steken. Van soep is hij helaas niet zo’n fan (op school krijgt hij er wel bij zijn boterhammen) want anders is dat ook een goeie manier om voor extra veggies te zorgen. Mijn truc is om iets wat hij heel graag eet te combineren met iets waar hij minder dol op is, bv. worst met broccoli of vis met wortels/appelmoes/tomaat. Groenten mengen met patatjes is ook een slimme zet. Het draait allemaal om een balans vinden en compromissen sluiten: de ene dag iets lekkers, de andere dag iets minder lekkers. Soms geef ik hem een beetje saus (mayonaise) op voorwaarde dat hij alles opeet, wat doorgaans ook gebeurt. Maar ik maak er geen gewoonte van want ik vind niet dat er bij iedere maaltijd saus hoort.

Leuke benamingen of omschrijvingen werken ook.

Sinds ik ‘kerstomaatjes’ eens toevallig ‘snoeptomaatjes’ noemde, is Emil er zot van. Zeggen dat hij van groenten de sterkste en de grootste wordt, pakt ook wel want Emil is graag altijd de primus. Zeggen dat ik zelf iets graag eet, is helaas niet altijd een doorslaggevend argument. En ergens begrijp ik hem wel, hij hoeft van mij ook geen sojayoghurt met chiazaad te eten of zo 😉

Ik ben realistisch. 

Ik schep geen reuzeporties op zijn bord want dat maakt hem al slechtgezind op voorhand. En als hij genoeg heeft, heeft hij genoeg. Uiteraard heb ik liever dat het bord leeg is maar het kan wel eens gebeuren dat hij minder honger heeft. Als kind lustte ik ook niet alles (ik herinner me nog goed hoe ik gruwde van andijvie en schorseneren, terwijl mijn papa dat zo graag at) en kijk nu, er is geen enkele groente of fruit die ik niét lust. Een kind hoéft ook niet alles te lusten, zolang het maar nieuwe dingen probeert. Als Emil écht iets niet lust (bv. préparé op zijn boterham) dan hamer ik erop dat hij respect moet hebben voor wie dat wel graag eet (bv. zijn papa 😊). Hij durft al eens een vies gezicht trekken of iets belachelijk maken en daar kan ik niet tegen. Hij weet dat het niet mag maar het is soms sterker dan zichzelf. Dus ik moet hem op dat vlak wel vaak de les spellen.

Ik ben niet perfect...

Dus soms lukt het me niet om al mijn mooie tips zelf in de praktijk om te zetten. Ben ik moe na een lange dag, dan word ik ook wel eens boos of durf ik te compenseren. Maar ik voel me er niet schuldig over want ik denk dat het meestal wel goed lukt. Emil eet gezond en evenwichtig, hij is fit en zelden ziek. Snoep is hier niet verboden maar Emil vraagt er zelf niet echt naar. Hij weet wel dat er in het weekend en op vakantie meer mag (bv. een glaasje frisdrank in een cafeetje) en dat vind ik OK zo! Ook bij de grootouders en andere familieleden of vrienden bij wie hij bijvoorbeeld gaat logeren, mag er meer. Daar vind ik dat zij mogen bepalen wat er op zijn bord komt, anders moet ik hem maar niet naar daar sturen. En met een ‘verwennerijtje’ af en toe is uiteraard niks mis, Emil kan ik bijvoorbeeld altijd plezieren met een ijsje. Dat motiveert om op andere momenten flink te eten, ook als het eens wat minder lekker is!

Herken jij mijn tips? Gebruik je ze zelf ook? Is jouw kind een makkelijke of moeilijke eter? Deel gerust je ervaringen in de comments!

Deze post kwam tot stand in samenwerking met het Vlaams Instituut Gezond Leven, dat je op een  toegankelijke manier helpt om gezond te leven. Gezond eten hoort daar natuurlijk ook bij, dus check zeker eens de website!

Love, Josie xo